Η πρώτη δημοτικού είναι από τις πιο σημαντικές  χρονιές  της ζωής  μας σε γνωστικό και ψυχικό επίπεδο. Εδώ μπαίνουν οι βάσεις, για μια ευτυχισμένη – πετυχημένη σχολική ζωή. Τα παιδιά αφήνουν τον προστατευμένο χώρο του νηπιαγωγείου και ξεκινούν μια νέα μαθησιακή πορεία, όπου έννοιες όπως η ωριμότητα, η συγκέντρωση, η πειθαρχία και η υπευθυνότητα κάνουν καθημερινά την εμφάνιση τους. Τα παιδιά μας κι εμείς, καλούμαστε να ωριμάσουμε και να λειτουργήσουμε διαφορετικά. Είναι απαραίτητο,  να ενημερωθούμε και να προετοιμαστούμε σωστά, γι αυτή την τόσο ιδιαίτερη και ευαίσθητη περίοδο.

Πολύ συχνά, οι γονείς των παιδιών που πάνε στην πρώτη,  αγχωνόμαστε γιατί δεν ξέρουμε ακριβώς τι να περιμένουμε. Τα συναισθήματα μας είναι ποικίλα και συνήθως διαφέρουν μεταξύ των δυο γονιών εφόσον έχουμε διαφορετικά βιώματα. Σε καμία περίπτωση, δεν θα πρέπει το παιδί να αντιληφθεί, ότι ανησυχούμε ή αγχωνόμαστε  για τις μελλοντικές  αποδόσεις του στο σχολείου.

Όταν η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στην πρώτη γίνεται με επιτυχία, απλά παρακολουθούμε με χαρά και ικανοποίηση την ικανότητα του παιδιού μας να ανταποκρίνεται στις καινούργιες- αυξημένες του υποχρεώσεις.

Στην αντίθετη περίπτωση όμως,  που το παιδί χρειάζεται περισσότερο χρόνο προσαρμογής απο τους συμμαθητές του, θα πρέπει να αναλάβουμε έναν πιο ενεργό ρόλο, ενθαρρύνοντας και εμψυχώνοντας το για να φέρει εις πέρας με επιτυχία τον καινούργιο απαιτητικό του ρόλο. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, θα πρέπει να δείξουμε υπομονή για την αποφυγή άσκοπων εντάσεων και εκνευρισμών μέσα στη οικογένεια.

Η επιτυχής υλοποιήση  του στόχου μας, που είναι η ομαλή και γρήγορη ένταξη του παιδιού  στους καθημερινούς ρυθμούς του σχολείου, είναι άμεσα συνδεδεμένη με την τροποποιήση της συμπεριφοράς μας  πάντα σε συνάρτηση με το δυναμικό που διαθέτει το κάθε παιδί.

Ενθαρρύνω το παιδί μου συνειδητά και λειτουργώ ανάλογα  διότι γνωρίζω πως:

• Όλα τα παιδιά δεν έχουν τον ίδιο ρυθμό προσαρμογής. Επειδή το παιδί μου καθυστερεί-αργεί (γνωστικά, κοινωνικά ή ψυχολογικά) δεν σημαίνει ότι θα είναι πάντα πίσω σε σχέση με τους συμμαθητές του.
• Η διατήρηση της συναισθηματικής ισορροπίας του παιδιού της πρώτης είναι πολύ σημαντική και η διαφύλαξη της ισοδυναμεί με ευτυχισμένα, ανέμελα σχολικά χρόνια στο μέλλον.
• Δείχνουμε πάντα ικανοποιημένοι, με τις αποδόσεις του παιδιού μας δίνοντας του, όσο χρόνο χρειάζεται για να κάνει τα μαθήματα του αποφεύγοντας φράσεις του τύπου «… ακόμα να τελειώσεις!!!! Νύχτωσε πότε θα κάνεις μπάνιο? Πότε θα κοιμηθείς ? …. είναι πολύ αργά… κλπ».
• Βοηθάμε το παιδί μας να οργανώσει το χρόνο του με διακριτικό και όχι επιτακτικό τρόπο.
• Ακούμε με προσοχή τις εντυπώσεις του από το σχολείο χωρίς να σχολιάζουμε και κυρίως δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να το διορθώνουμε διαρκώς.
• Δείχνουμε εμπιστοσύνη στο παιδί μας και αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία (όχι φωνές και άστοχους χαρακτηρισμούς) και ηρεμία, τυχόν αρνητικά σχόλια, προερχόμενα από το χώρο του σχολείου, σε γνωστικό ή κοινωνικό επίπεδο.
• Σεβόμαστε πάντα το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς και σε καμία περίπτωση δεν τους χρησιμοποιούμε ως απειλή τύπου «…θα το πώ στη δασκάλα σου αν συνεχίσεις …. και θα γίνεις ρεζίλι στην τάξη…»
• Αποφεύγουμε τις συγκρίσεις με αδέρφια, φίλους και κυρίως προσωπικές προβολές πχ «… κι έγω στην πρώτη έτσι ήμουνα άργησα να πάρω μπρος…» ή «…εγώ είχα προσαρμόστει αμέσως  στην πρώτη … ο πατέρας σου όμως άργησε πολύ … σ’αυτόν μοιάζεις τι να κάνεις… όλα απ’αυτόν τα πήρες ακόμα κι αυτό…» Προσοχή, διότι τέτοιου τύπου δηλώσεις σε αυτήν την μεταβατική- απαιτητική- ευαίσθητη περίοδο είναι πολύ πιθανόν να προγραμματίσουν αρνητικά το παιδί δια βίου (το οποίο θεωρεί πως ο μπαμπάς του είναι superdad και συνεπώς δεν χρειάζεται να προσπαθήσει το ίδιο για κάτι παραπάνω).

Πότε να ζητήσω βοήθεια;

Σε περίπτωση που το παιδί δεν έχει εγκληματιστεί πλήρως μέχρι την περίοδο των Χριστουγέννων και παρουσιάζει δυσκολία στη συγκέντρωση, μαθησιακές δυσχέρειες ή γενική άρνηση,  σε ότι αφορά το σχολείο, είναι προτιμότερο να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό (λογοπεδικό, παιδοψυχολόγο, ειδικό παιδαγωγό), για να μας κατευθύνει άμεσα προς την γρήγορη επίλυση των δυσχερειών του μικρού  μας.

Η επιστήμη της νευρογλωσσολογίας για την πρόληψη  και αποφυγή τυχών  μαθησιακών δυσχερειών στην πρώτη δημοτικού πρωτείνει το Πρόγραμμα Πρώιμης Ανάγνωσης «Διαβάζω Νωρίς». Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος είναι να αποκτήσει το παιδί φωνολογική συνείδηση, αναγκαία προυπόθεση για την έναρξη του μηχανισμού της ανάγνωσης. Όταν ο μαθητής της πρώτης είναι φωνολογικά ενήμερος, κωδικοποιεί και αποκωδικοποιεί τα γραφήματα και τα φωνήματα σε γοργούς ρυθμούς. Εδραιώνει ένα σωστό ρυθμό ανάγνωσης από πολύ νωρίς, που του εξασφαλίζει μια πετυχημένη ξεκούραστη και διασκεδαστική σχολική ζωή και όχι μόνο. Επιστημονικές έρευνες μας διαβεβαιώνουν πως η κατάκτηση της ανάγνωσης (σωστός ρυθμός στη σωστή ηλικία) είναι άμεσα συνδεδεμένη με υψηλή αυτοεκτίμηση, ψυχολογική ισορροπία και ακαδημαική επιτυχία. Βοηθάμε τα παιδιά μας να συνειδητοποιήσουν  ότι το ταξίδι στη μάθηση, που ξεκινά στην πρώτη δημοτικού, δεν τελειώνει ποτέ και συνοδεύεται από συναισθήματα χαράς και πληρότητας για μια ζωή.

Καλή χρονιά με πολλές επιτυχίες για όλους!

Λίνα Κατσίγκρη PhD
Νευρογλωσσολόγος – Λογοπεδικός